Opieka nad osobą chorą leżącą
Obowiązek opieki nad chorym leżącym z którą zmaga się wiele ludzi często wiąże się z dużymi zmianami w życiu opiekunów oraz chorej osoby, cały proces wymaga dużego zaangażowania. W celu zapewnienia choremu komfortu na najwyższym poziomie jednocześnie dbając o własne zdrowie i dobre samopoczucie, warto zastanowić się nad kilkoma aspektami, niezwykle ważnymi w codziennym życiu.
Spis treści
Pokój chorego
Warto przygotować pokój do indywidualnych potrzeb chorego, dzięki temu zaznamy wielu udogodnień a opieka nad osobą leżącą stanie się o wiele prostsza. Już niewielkie zmiany mogą przynieś wielkie korzyści. Należy choremu wydzielić przestrzeń w której będzie się czuł komfortowo.
Łóżko rehabilitacyjne – długotrwałe przebywanie w łóżku wymaga
jego zmian, jest niezwykle ważnym elementem pokoju, użytkowanie specjalnego modelu pozwoli na zmiany ułożenia ciała chorego w łóżku, łatwe przejście z pozycji leżącej do siedzącej, łóżko powinno być wyposażone w materac przeciwodleżynowy, specjalne opuszczane barierki zabezpieczające (szczególnie w przypadku alzheimera) pozwalają one na sprawniejszy dostęp opiekuna do chorego w celu wykonania czynności pielęgnacyjnych.
Podnośniki dla niepełnosprawnych – są sprzętem służącym do opuszczania, podnoszenia jak i przemieszczania osób starszych lub niepełnosprawnych, co wpływa na odciążenie pracy opiekuna, w szczególności poprzez eliminację obciążeń kręgosłupa, zapewnia zwiększony komfort oraz wygodę – dla obu stron.
Fotele geriatryczne – fotele dla seniorów idealnie sprawdzą się u tych ludzi, którzy lubią spędzić czas relaksu na oglądaniu telewizji, bądź czytaniu książki. Specjalny zdrowotny fotel pozwoli na zachowanie odpowiedniej pozycji siedzącej, zmniejszając tym samym dolegliwości bólowe kręgosłupa i pleców. Fotele również posiadają wiele innych udogodnień np. kółka do łatwego przemieszczania lub elektryczne sterowania.
.Przenośne toalety– to doskonałe rozwiązanie w przypadku, kiedy chory nie jest w stanie poruszać się między pomieszczeniami, ich zaletą jest niezależność od kanalizacji, więc można ustawić je w dowolnym miejscu i swobodnie transportować. Niektóre modele sprawiają, że osobę chorą leżącą można przewieźć – funkcja wózka.
.Stolik przyjaciel – jest to specjalny stolik o uniwersalnym użyciu, może posłużyć między innymi jako pomoc w spożywaniu posiłków, podstawka na książkę lub laptop. Stolik z pewnością pomoże nam w codziennej opiece.
* Należy pamiętać o wietrzeniu pokoju, aby dostarczyć świeżego powietrza starszym leżącym.
*Pokój powinien być często sprzątany
Higiena - opieka
Każdy z nas powinien dbać o codzienną higienę i czystość naszego ciała, nie inaczej jest w przypadku naszego podopiecznego. Zarówno dla opiekuna i leżącego cały zabieg może wydawać się niezręczny , jednak dzięki odpowiedniemu przygotowaniu zabiegi higieniczne nie będą zajmować wiele czasu oraz staną się rutynową czynnością, która nie będzie przysparzać większych problemów, ani krępujących sytuacji (zadbanie o potrzeby intymności)
Mycie włosów
- warto zadbać o przygotowanie najważniejszych przyborów do czynności higienicznych ( szampon, podkład zabezpieczający łóżko, basen do mycia włosów, ręczniki, ciepłą wodę, szczotkę do włosów)
- w miarę możliwości ułóżmy chorego w pozycji siedzącej
- zabezpieczmy łóżko podkładami przed ewentualnym ochlapaniem
- na ramiona chorego rozłóżmy ręcznik
- delikatnie rozczeszmy włosy
- ułóż basen na podkładzie pod głową chorego
- niewielką ilość szamponu umyj włosy delikatnie wmasowując go w głowę opuszkami palców (można powtórzyć tą czynność dwukrotnie)
- ułóżmy chorego do pozycji siedzącej (w razie potrzeby asekurować go ręką) i owińmy włosy ręcznikiem
- ręcznik rozłóżmy na poduszkę i pozwólmy położyć się chromemu w wygodnej dla niego pozycji (czynność może odbyć się w pozycji siedzącej w zależności od stanu zdrowotnego)
- ostrożnie rozczesz i osusz włosy
*kiedy stan zdrowia na to pozwala, mycie głowy może odbyć się przy umywalce, gdy osoba siedzi np. na wózku inwalidzkim
* alternatywą do mycia szamponem i wodą jest specjalny szampon do mycia włosów bez użycia wody
* czynność wykonujemy w zależności od potrzeb od 1x w tygodniu do codziennego mycia włosów
Szampon w piance bez użycia wody
Ochronny krem do ciała
Chusteczki pielęgnacyjne
Krem myjący 3w1
Szampon nawilżający
Basnen do mycia głowy z prysznicem
Rękawice myjące
Pianka 3w1 do mycia chorego
Mycie ciała
- zacznij od przygotowania najważniejszych przyborów przydantych w pięlęgnowaniu osób: produkt myjący (najlepiej bez zawartości mydła, które wysusza skórę) myjkę, podkład higieniczny, ręczniki, miskę z ciepłą wodą – o czym należy pamiętać
mycie twarzy i szyi
- zdejmij górną część ubrania i okryj chorego kołdrą
- ułóż jeden ręcznik pod głową i zacznij od namoczenia jednorazowej myjki przecierając oczy, następnie delikatnie namydloną myjką umyj twarz i osusz ręcznikiem, to samo z uszami oraz szyją
mycie klatki piersiowej
- nałóż ręcznik na klatce piersiowej, delikatnie unieś ręcznik i umyj klatkę piersiową, osusz
mycie ramion i rąk
- odsłoń i ułóż na podkładzie rękę położoną dalej od ciebie postaw miskę z wodą na ręczniku i włóż ręke do miski
- umyj po kolei: przedramię, ramię, pachę, dłoń oraz paznokcie (np. szczoteczką)
- osusz umytą części ciała zwracając szczególną uwagę na skórę pomiędzy palcami
- umyj drugą rękę w ten sam sposób
*w razie potrzeby obetnij delikatnie paznokcie
mycie brzucha
- podnieś delikatnie nakrycie myjąc pępek oraz okolice bioder
- osusz starannie skórę i okryj chorego nakryciem
- wymień wodę w misce
mycie pleców i pośladków
- zdejmij dolną część ubrania (oraz ewentualne wyroby chłonne na czas mycia)
- ułóż chorego na boku
- wzdłuż pleców ułóż ręcznik bądź podkład na łóżko
- umyj plecy i pośladki na końcu szparę pośladkową
- dokładnie osusz skórę
- na koniec warto oklepać plecy chorego, aby ułatwić oddychanie
mycie nóg
- odsłonić nogę położoną dalej od nas, podłożyć wzdłuż nogi podkład lub ręcznik
- zgiąć nogę w kolanie i zanurzyć stopę w misce wody
- umyj całą noga kolejno: pachwina udo, podudzie, stopa
- osusz umyta nogę pamiętając o skórze między palcami
- czynność powtórz z drugą nogą
mycie okolic intymnych
- nalej czystej wody z odpowiednią temperaturą
- pod pośladki chorego ułóż podkład a na nim basen
- jeśli podopieczny chce umyć się samodzielnie, załóż na jego rękę lekko namydloną myjkę, polej kroczę delikatnie kroczę i poproś o podmycie
- jeśli czynność wykonujemy sami zakładamy jednorazowe rękawiczki , następnie myjemy krocze, zawsze w kierunku od narządów płciowych do odbytu
- umyj skórę w okolicach pachwin
- sprawdź czy na skórze nie pojawiają się odparzenia
- spłucz wszystko dobrze wodą z miski
- podaj choremu ręcznik, aby samodzielnie się wytarł, jeśli to niemożliwe wykonaj tę czynność samodzielnie
- po zdjęciu myjki z rąk umyj ręce chorego
Ćwiczenia - osoba leżąca
Ludzkie ciało zostało stworzone do ruchu. Jakiekolwiek dłuższe przebywanie w łóżku znacząco wpływa fizjologię ludzkiego ciała. Szybko można zauważyć spadek siły mięśniowej, układ krążenia i oddechowy staje się mniej wydolny, a podopieczny coraz bardziej jest narażony na odleżyny (czyli martwicę tkanek miękkich spowodowanych niedokrwieniem połączonym z uciskiem w szczególności widocznym w okolicy pośladków i stawów biodrowych). W celu zapobiegania efektom długotrwałego leżenia, wprowadza się ćwiczenia w łóżku prowadzone przez fizjoterapeutę lub wykonywane przez pacjenta samemu. Gdy sytuacja się przedłuża warto zastanowić się nad zakupem materaca, który będzie zapobiegał odleżynom. W dalszej części opiszemy kilka przykładowych aktywności fizycznych, które można wykonywać w łóżku.
Pozycja wyjściowa: Chory leży na plecach. Stopy oparte o ramę łóżka, opór w postaci ramy mogą zastąpić ręce osoby drugiej.
Ruch: Pacjent zgina podeszwowo stopę (palce naciskają w kierunku ramy lub rąk osoby drugiej), pozycję te utrzymuje przez 5 sekund. Następnie rozluźnia stopy. (2 serie po 10 na każdą stopę, utrzymać przez 5 sekund)
Pozycja wyjściowa: Pacjent w leżeniu na plecach. Stopy oparte o ramę łóżka.
Ruch: Pacjent dociska doły podkolanowe w materac przez 5 sekund, następnie rozluźnia nogi.
(2 serie po 10 dla obu nóg, przytrzymać przez 5 sekund)
Pozycja wyjściowa: pacjent w leżeniu na plecach, guma do ćwiczeń lub ręce osoby drugiej zahaczone o grzbietową stronę stopy.
Ruch: Pacjent stara się zgiąć stopę grzbietowo (palce u nóg na siebie) walcząc z oporem gumy lub rąk osoby drugiej.
(2 serie po 10 zgięć na stopę)
Pozycja wyjściowa: Pacjent ułożony na plecach, ręce wzdłuż ciała.
Ruch: Z głębokim wdechem przez nos pacjent wznosi obie ręce za głowę, następnie z długim wydechem przez usta opuszcza ręce na łóżko. (1 seria po 10 głębokich wdechów)
Pozycja wyjściowa: pacjent ułożony na plecach
Ruch: Pacjent wykonuje pełne zgięcie nogi w kolanie o własnych siłach lub z pomocą osoby drugiej. (serie po 10 zgięć na każdą nogę)
Pozycja wyjściowa: Pacjent w siadzie na łóżku, z w połowie pełną butelką wody i z słomką
Ruch: pacjent wykonuje głęboki wdech nosem, następnie wydech przez słomkę do butelki z wodą, powodując bąbelkowanie wody.
Pozycja wyjściowa: Pacjent w siadzie na łóżku, ręce w układzie „jak do modlitwy” (pełne zgięcie grzbietowe, ręce zespolone z sobą częścią dłoniową)
Ruch: pacjent dociska obie ręce do siebie przez 5 sekund, następnie rozluźnia. (2 serie po 10 razy ścisk przez 5 sekund)
Nietrzymanie moczu - wyroby chłonne
Nietrzymanie moczu to bardzo powszechny temat, niestety często też krępujący, jednak jesteśmy w stanie sobie z nim skutecznie poradzić. Człowiek znajdujący się długi czas w łóżku może używać wyrobów chłonnych każdego typu pod warunkiem, że będą one dopasowane do stopnia nietrzymania moczu, aktywności chorego oraz odpowiednio dobrane pod względem rozmiaru produktu.
Przykładowe produkty
*W naszym sklepie znajdują się również specjalne preparaty niwelujące zapach moczu lub kału
Profilaktyka odleżyn - chory leżący
Odleżyny powstają wskutek miejscowego niedokrwienia, które spowodowane jest długotrwałym uciskiem naczyń krwionośnych w danym obszarze ciała, są bolesnymi ranami z długim czasem leczenia. Grupą najbardziej narażoną na powstanie odleżyn są osoby stale przebywające i unieruchomione w łóżku, gdzie wystarczy nieprawidłowe podparcie, zła pielęgnacja lub źle ułożone prześcieradło do powstania zmian.
Klasyfikacja odleżyn
I stopień – Miejsce jest zaczerwienione, jednak blednie po naciśnięciu
palcem. (Mikrokrążki nie zostały uszkodzone)
II stopień – Miejsce jest zaczerwienione, na skórze
pojawiają się delikatne owrzodzenia, podczas dotykania odczuwany jest ból (Uszkodzenie
mikrokrążków)
III stopień – Wszystkie warstwy skóry uległy uszkodzeniu, w
ranie uwidacznia się czerwona ziarnina lub rozpadające tkanki, rana otoczona
jest obrzękiem.
IV stopień – Wszystkie warstwy skóry oraz tkanka podskórna
uległa uszkodzeniu, na dnie rany czasem występuje czarna martwica.
V stopień – Martwica obejmuje również mięśnie stawy, kości, rana wypełniona jest czarnobrązowymi rozpadającymi tkankami.
Ważną role w leczeniu i profilaktyce odgrywa:
- stosowanie specjalnych materacy oraz poduszek zapobiegających powstawaniu odleżyn
- stosowanie kosmetyków zapobiegającym powstawaniu odleżyn
- zachęcanie chorego do ruchu lub zmiany pozycji (co1,5/2 godziny)
- oklepywanie ciała
- kontrolowanie ogólnego stanu skóry
- dbanie o czystość skóry oraz jej suchość
- warto zmieniać pozycję osoby leżącej
Opiekun i bezpieczeństwo- osoba chora, senior
Często człowiek, którym się opiekujemy jest dla nas kimś ważnym
i bliskim sercu, zmieniamy dla nich styl życia i poświęcamy dużo czasu (czasem ciężko nawet znaleźć czas na zajęcie się codziennymi sparwami domu) . To wszystko wiąże się z wielkim obciążeniem zarówno fizycznym jak i psychicznym. Bardzo ważne jest, aby w cięższych dla nas momentach postarać się znaleźć chwilę wytchnienia oraz odpoczynku, często rozmawiać z najbliższymi, bądź sięgnąć po pomoc psychologa. Istnieje również opcja, w zależności od możliwości siegnięca pomocy opiekunki.
Nasz sklep oferuje różnego rodzaju produkty dla osoby leżącej, które sprawią, że opiekunowie będą w stanie dobrze się nią zaopiekować oraz skutecznie wesprą opiekunów w codziennym życiu np. odciążając kręgosłup od nadmiernego wysiłku.
Pas do transferu pacjenta
Kubek pojnik
Drabinka do podciągania
