Od 1 stycznia 2024 zmieniają się zasady refundacji NFZ do protez kończyn dolnych, przeczytaj tutaj: Refundacja NFZ 2024 protezy kończyny dolnej – stopy, podudzia, uda, stawu biodrowego

Wiele osób w wyniku nieszczęśliwych wypadków czy też chorób traci kończynę  dolną. Wówczas to z pomocą przychodzą nowoczesne protezy nóg, dzięki którym poruszanie się o własnych siłach jest znacznie łatwiejsze. Kiedy stosować oraz jakie są rodzaje protez kończyn dolnych?

Z czego składa się proteza?

Poszczególne protezy nóg są wykonywane w profesjonalnych zakładach ortopedycznych. Niezwykle ważne jest prawidłowe dopasowanie protezy do warunków fizycznych oraz aktywności chorej osoby, bowiem wówczas możliwy jest powrót do normalnego funkcjonowania w społeczeństwie. Dzięki temu każda okaleczona osoba może powrócić do pracy zawodowej, a w wielu przypadkach nawet do uprawiania sportu.

Każda proteza na nogę zbudowana jest z następujących elementów: stopy protezowej, leja protezowego oraz adaptorów. Ponadto jest ona wyposażona w niezbędne stawy, w przypadku amputacji nogi na poziomie uda stawu kolanowego.

Poszczególne protezy w zależności od poziomu aktywności pacjenta znacznie różnią się od siebie. Wykonanie odpowiedniego sprzętu jest możliwe tylko po fachowej konsultacji, podczas której protetyk dokładnie rozpoznaje potrzeby pacjenta.

Proteza kończyny dolnej może być dobrana dopiero po zupełnym wygojeniu się kikuta pooperacyjnego, a jej rodzaj  jest w dużej mierze zależny od miejsca, w którym została wykonana amputacja nogi.

Jakie są przyczyny amputacji nóg?

Istnieje kilka przyczyn amputacji kończyn dolnych. Do utraty nogi może dojść w wyniku nieszczęśliwego wypadku lub z powodu poważnej choroby.
Jest ona konieczna zawsze w takich sytuacjach, kiedy niemożliwe jest wyleczenie zmian w miejscu, w którym to doszło do poważnego  uszkodzenia tkanek. Zazwyczaj bywa tak, że amputacja staje się koniecznością do uratowania życia chorej osoby. Wśród przyczyn amputacji nóg można wymienić:

– nowotwór kości oraz tkanek miękkich w obrębie kończyny dolnej
– przewlekłe zakażenia niedokrwionych tkanek
– martwicę nogi spowodowaną niedokrwieniem lub odmrożeniem
– zmiażdżenie nogi powstałe z powodu nieszczęśliwego wypadku
– poważne zmiany martwicze, do których dochodzi z powodu cukrzycy oraz chorób naczyniowych

Jak wykonywany jest zabieg amputacji nogi?

W wielu przypadkach konieczna jest amputacja całej nogi, a w niektórych tylko jej części. Lekarze, podejmując tę ważną oraz bardzo traumatyczną dla pacjenta decyzję zazwyczaj starają się amputować tylko zagrożoną część nogi.
Bardzo ważne jest zachowanie stawu odcinka kości, mięśni i ścięgien, które to umożliwią umocowanie w przyszłości protezy oraz pozwalają na wykonywanie w stawie poszczególnych ruchów.

Podczas zabiegu powinna także być wykazana odpowiednia dbałość mająca na celu odtworzenie ciągłości naczyń oraz nerwów, w sytuacji gdy podczas urazu zostały poważnie uszkodzone powyżej miejsca amputacji. Zabieg amputacji może być wykonany na poziomie:

– palców, śródstopia czy stępu lub całej stopy.
– stawu biodrowego – wówczas to zostaje usunięta cała kość udowa
– trzonu kości udowej

Protezy kończyn dolnych rodzaje oferowane na rynku medycznym

Najmniej drastyczna dla pacjenta jest zawsze amputacja palców czy też  części stopy, bowiem wówczas nie jest konieczne noszenie żadnej protezy.  Osoba taka po odpowiednim wygojeniu się rany oraz zakończeniu wymaganej  rehabilitacji może bez większego problemu sprawnie się poruszać. Niemniej w takiej sytuacji niezbędne jest posiadanie odpowiedniego obuwia.

Natomiast w przypadku amputacji całej stopy czy też ze znaczną częścią goleni niezbędne jest po wygojeniu się rany oraz rehabilitacji zaopatrzenie się w odpowiednią protezę, w której obrębie wytworzone zostaną ruchome oraz elastyczne połączenia elementów, które to będą symulować  pracę stawu skokowego. Dzięki posiadaniu odpowiedniej protezy każdy pacjent może  chodzić, a w wielu przypadkach nawet biegać.

Z kolei wykonanie amputacji w okolicy uda wymaga posiadania takiej protezy,   która to zostanie wyposażona także w element zastępujący staw kolanowy. Zazwyczaj jest on w postaci zawiasu, który to w  odróżnieniu od kolana nie umożliwia  wykonywania podczas zgięcia ruchów rotacji stopy, co w pewnym  stopniu może ograniczać wykonywanie niektórych, bardziej skomplikowanych aktywności fizycznych.

Z czego wykonywane są protezy kończyn dolnych?

Dostępne na rynku protezy kończyn dolnych wykonywane są zawsze z takich  materiałów, które to są bardzo wytrzymałe, dzięki czemu są stabilne oraz potrafią służyć niezawodnie choremu przez wiele lat.

Podczas wytwarzania protez najczęściej wykorzystywana jest wysokiej jakości stal szlachetna oraz tytan. Dla osób, które to mimo amputacji nogi zamierzają  nadal prowadzić aktywny tryb życia przygotowywane są specjalne protezy, które to zamiast normalnie wyprofilowanej stopy oraz  stawu skokowego zawierają sprężyste elementy wykonane z tworzyw sztucznych czy też specjalnych włókien węglowych. Tego typu protezy mogą być z powodzeniem wykorzystywane do biegania, wykonywania skoków oraz uprawiania wielu innych dyscyplin sportowych.

Czym charakteryzują się bioniczne protezy kończyny dolnej?

Obecnie coraz większą popularnością na rynku medycznym cieszą się
bioniczne protezy, które to są wyposażone w sterowane przez użytkownika  siłowniki. Tego typu protezy stanowią doskonałe wyposażenie kikutów  kończyn górnych, bowiem umożliwiają one wykonywanie przez rękę precyzyjnych ruchów.

Z kolei w przypadku nogi, zastosowanie protezy bionicznej nie przynosi tak wielkich korzyści jak w przypadku ręki, niemniej może przyczynić się do znacznej poprawy sprawności ruchowej oraz zwiększyć komfort biegania czy  chodzenia po nierównych powierzchniach.
Warto pamiętać o tym, że tego typu protezy nie należą do tanich, zatem nie każdy chory może pozwolić sobie na to, aby z nich  korzystać.

Czy protezy są refundowane?

Poszczególne protezy kończyn dolnych są zawsze  przygotowywane indywidualnie dla każdego pacjenta, bowiem konieczne jest dobranie  odpowiedniej wielkości oraz dostosowanie protezy do warunków anatomicznych danej osoby.

Obecnie protezy w pewnym stopniu są refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. W celu uzyskania dofinansowania należy udać się do Powiatowego  Centrum Pomocy Rodzinie, Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej lub  Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Zakup protezy jest bardzo ważny, bowiem dzięki temu każdy pacjent może powrócić do normalnego życia oraz funkcjonowania w społeczeństwie.